Lütfen kelimesini ele alalım. Lütfenin karşılığı olarak bize ingilizcede please kelimesi öğretildi. Bu yaklaşımla ingilizce de bu kelimeyi kullandık. Please elastikti, nereye çeksen oraya geliyordu. Lütfen ise belli özel durumlarda kullanılan genelde saygı belirten bir kavramdı. Please' de yalvarma anlamı ön plandayken lütfen de bir mağrurluk vardı. Eskiden ''lütfen, lütfen'' diye yalvaran çocukları sadece 2. sınıf Amerikan filmlerinde görürdük şimdi ise Başakşehir Hasbaççe'de bir günde yüzlerce (!) defa görüyoruz. Bizim mağrurluk belirten kelimemiz yalvarma anlamına kavuşmuş ve bu kullanım yerleşmişti. Artık insanlar please gibi her şeyin sonuna lütfen ekliyordu ve Anıl bu duruma son vermek için bu zavallı yazıyı yazıyordu.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gurur kavramını biz türkler pek sevmeyiz. Yalnzızca milli gurur kavramını severiz. Diğer durunlarda ise gururlanma,gururlanma padişahım, kimsin ki sen,adam mı diyorlar gibi çeşitli kavramlarla ( ne kavramı be çakma herif... söz öbeğiden iyidir abi!) yersizliği ve sevilmediği tescillenmiştir. Peki bu kadar gurur okşayan lütfen kelimesini neden seviyoruz? Gerçekten anlaması imkansız tuhaf bir durum gibi gözüksede, insanın sevmediği ot burnunda bitermiş (gece 2'de bu kadar özlü söz) deyip açıklamak da mümkün.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
- Kaba olduğunu anlatmak için lütfen dediğini duymadım diyen insanın şerrinden korkarım.
- Kibar olduğunu bolca lütfen ve özür dilerim sözcüğüyle kanıtlamaya çalışan insan insanları kandırır ama kendini asla kandıramaz.
- Lütfen bir özür cümleciği değildir. Yalvarma hiç değildir. Edattır be edat!
- Birde Lutfen diyenler var. İncelmeyince kelime gerçekten çirkin oluyor yahu.
- Kendinden aşağıdaki insana lütfen diyen insanı severim. Tabi öyle biri varsa !
- Lütfen ile başlıyorsa cümle adam büyük ihtimal çıkarcıdır. Lütfen ile bitiriyorsa ise ya tatlı bir utangaçtır yada kurnaz bir politikacıdır.
Lütfen matah bir kelime olsa Erhan Güleryüz ''Dur Biraz'' şarkısında kullanırdı. Burada hem ingilizce hem türkçe lütfen kavramının kullanacağı çeşitli yerler var hatta zoraki anlamındaki lütfen dahi kullanılabilir.
https://www.youtube.com/watch?v=x1HFQe3pY_s
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bir insanın gurunu okşamak istiyorsanız ona lütfen deyin. Bu insan eğer gerçekten gururlu denen adamlardansa sizi yanında tutar eğer değilse bu konu üstünde düşünmez geçer. Yani gerçek dünyada (Real politic mi deseydim?) lütfen kelimesi kullanmanızın hiç bir zararı olmaz. Benim gibi garip insanlar hariç tabii (!)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
İlkokul 3. sınıfta bilgisayarımı yeni almıştım. Okulda arkadaşlarımdan oyun istiyordum. Onlar da bu dağınık kesin kaybeder diye düşünmelerine rağmen sınıf topluluğunun yazılı olmayan kuralları gereği eninde sonunda veriyorladı. Bir gün Lantay denen çocuk Kerber için Fifa 99 getirmişti. Ben de Kerber'den sonra alabilir miyim dedim , ancak Lantay denen çocuk lütfen dediğini duymadım dedi. O günlerdeki boyun eğmez yapım gereği (yada söyleyememe korkusu neyse) söylemedim ve tabi ki Lantay vermiyorum o zaman dedi. Ben de kıskanç yapım (9 yaşında hangimiz kıskanç değiliz ki) ile Cd'yi zorla alıp kırdım. Ardından yaşadığım çeşitli olaylar ve ona bulaşma manyaktır nidaları arasında yerimi rutinime döndüm. Belki de lütfene olan tahammülsüzlüğümün nedeni budur(Çocukluğuma döndür beni kaptan).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lütfeni kullanırken bu kelimeyi özellikle bastıran insanlar kötü bir huyu yok. Sadece kelimenin musikisi güzel.
Buda bildiğimiz gibi tükçede pek olmayan yan bir durum. Türkçe olmadığını anlamak için garip uyumlara değil insanların nasıl kullandığına dikkat etmek yeterli.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lütuf kelimesinin alçakgönüllü olduğunu düşünenlere sadece benden uzak Allah'a yakın demek istiyorum. Bundan türemiş lütfenin köküne saygısızlık yapacağını düşünmek de insanı zorlar çünkü dilin fıtratında yoktur (vayy zeitgest).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lütfenler azaldıkça halkımızın tahammülü azaldı diyorsanız tahammülsüzlüğün nedeni bizzat lütfen kelimesinin yeni kazandığı sakil anlamının yanında eski anlamının da algılanması çabasının oluşturduğu tezattır (yazarınız burada kendini bir şey sanmakta çığır açıyor Hemingway yaşasa katletmişti beni!).
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SON-----------------------------------------------------------------------------------
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder